بهترین خوراکی های شب یلدا؛ معرفی میوه و غذای شب یلدا
معرفی تنقلات و خوراکی های شب چله
شب چله به عنوان بلند ترین شب سال، برای ما ایرانی ها پر از خاطره است. از زمان کودکی که انشای شب یلدا می نوشتیم تا جمع شدن فامیل و خوراکی های شب یلدا همه و همه خاطراتی دلنشین برای ماست. در ادامه این مقاله از ویکی با معرفی و بررسی غذا و تنقلات شب یلدا همراه شما هستیم.
فهرست مطلب
غذا های شب یلدا در قدیم
یلدا، طولانی ترین شب سال، در این شب خوردن غذاهای گرم و پر خاصیت، متناسب با آداب و رسوم هر منطقه و شهری، مرسوم است و قواعد خاص خود را دارد. غذای شب یلدا معمولا گرم و آبدار با هدف گرم کردن بدن و جلوگیری از بروز سرماخوردگی در فصل زمستان سرو می شود. از غذا های پر مصرفی که در شب یلدا پخت می شود مانند کوفته تبریزی، دلمه، قورمه سبزی بیشتر استقبال می شود.
از آنجایی که انار سرشار از ویتامین c است مردم قدیم غذاهایی درست می کردند که در آن ها انار یا رب انار به کار رفته باشد. از جمله خورشت فسنجان، ماهی شکم پر و خورشت ناردون که غذاهای اصیل شمالی و انار پلو قزوین جزء غذا های شب یلدا در قدیم بودند. جالب است بدانید تهرانی ها در قدیم برای این شب طولانی سبزی پلو با ماهی، رشته پلو، خورشت انار و بادمجان درست می کردند.
خوراکی های شب یلدا برای کودکان
یکی از بهترین راه هایی که باعث می شود شب یلدا شب به یاد ماندنی برای کودکان باشد و با آداب و رسوم و فرهنگ ایرانی آشنا شوند، استفاده کردن از غذاها و تنقلاتی است که به صورت تزئین شده و رنگارنگ برای کودکان تهیه شود. این کار خلاقیت والدین را می طلبد که بسته به بودجه هر خانواده ای از هر غذای خوشمزه که کودکان دوست دارند پخته شود و با آرایش خاصی در بشقاب آنها سرو شود تا با خوردن آن غذا خاطره دلچسبی داشته باشند. خوراکی شب یلدا برای کودکان و تنقلاتی که بچه ها عاشق آنها هستند مانند:
- کیک و شیرینی
- انواع شکلات
- انواع پاستیل ها
- انواع آجیل ها مخصوصا آجیل های شور
- انواع ژله ها و دسر ها
- و انواع میوه ها مخصوصا انار و هندوانه که به شکل زیبایی تزئین شده باشند.
خوراکی شب یلدا برای عروس
در زمان قدیم خانواده هایی که تازه عروسی نامزد کرده بودند در شب یلدا که به آن شب چله می گفتند، سینی بزرگی را پر از میوه و شیرینی و هدایایی از طرف خانواده داماد تزئین کرده و برای بردن به خانه پدری عروس آماده می شدند. این سینی بزرگ که به آن طبق می گفتند حاوی خوراکی شب یلدا برای عروس بود که بر روی سر داماد تا خانه عروس حمل می شد. امروزه هم بسیاری از خانواده ها این سنت را ادامه می دهند و خوشحالی خود را از داشتن تازه عروس ابراز می کنند. اما هدایای عروس های امروزی نسبت به قدیم بیشتر و با تزئینات زیبا گاها تخصصی و با هزینه های زیاد، برگذار می شود. در این قسمت به لیست وسایل شب یلدا اشاره می کنیم
- آجیل شب یلدا
- کیک و شیرینی
- نقل و شکلات
- میوه های تزئین شده مانند هندوانه و انار
- میوه های چیده شده داخل سینی یا سبد مانند: موز، آناناس، خرمالو، نارگیل، مرکبات و سیب و …
- لبو و کدو تنبل پخته شده و تزئین شده
- لباس زمستانی مانند پالتو، شال و کلاه، لباس گرم مخصوص زمستان
- قطعه ای طلا مانند انگشتر یا گوشواره و یا بسته به سلیقه و توان مالی هر خانواده، و یا دادن پول نقد به عروس به عنوان هدیه
خوراکی های محبوب شب یلدا
خوراکی شب یلدا در شهر های مختلف متفاوت است و هر کس بسته به آداب و رسوم منطقه خود از میوه های شب یلدا و تنقلات شب چله استفاده می کنند. شاید شما هم دوست دارید بدانید که خوراکی شب یلدا نشانه چیست؟ و یا مهم است که میوه شب یلدا و تنقلات شب چله جه چیزی باشد؟ به درستی نمی توان گفت که غذای شب یلدا و یا خوراکی های شب یلدا حتما چند ارقام است. ولی به چند تای آنها که نشانه خاصی در آیین ایرانی ها دارند اشاره می کنیم.
- هندوانه اصلی ترین میوه شب چله به شمار می رود که رنگ سرخ آن حرارت گرمای تابستان را به یاد می آورد. همچنین نماد خورشید نیز می باشد. ایرانی ها به خوردن هندوانه در شب چله بر این باورند که در سراسر زمستان سرما و بیماری بر آنها غلبه نمی کند
- انار یکی دیگر از میوه های ثابت این شب طولانی می باشد. گذشتگان انار شب یلدا و دانه های زیاد آن را نشانه برکت و باربری، رنگ قرمز آن را نماد خورشید و موجب شادی می دانستند. این میوه بسیار پر خاصیت بوده و دارای ویتامین ث و آنتی اکسیدان است.
- کدو همیشه پای ثابت خوراکی های شب یلدا بود و هنوز هم در بیشتر شهرها از آن خوراک خوشمزه درست می کنند و یا به صورت دکور تزئین کرده و در کنار تنقلات جای می دهند. در برخی نقاط کشور از آش کدو و خورشت کدو در سفره شب یلدا استفاده می شود.
- آجیل شب یلدا با محتویاتی مانند: انار، تخمه، گردو، مغز بادام، پسته، و … می باشد که نماد ثروت و سلامتی است در شب چله مورد استفاده مهمانان و خانواده قرار می گیرد. همچنین در این شب می توان از تنقلاتی مانند نقل، سنجد، گندمک یا گندم برشته و… استفاده کرد.
- امروزه در شیرینی فروشی ها شاهد هستیم که کیک هایی مانند کیک تولد ولی به شکل هندوانه آماده کرده اند و فروش زیادی هم دارند. این کیک ها جلوه زیبایی به سفره شب یلدا می دهند. شیرینی و کیک نماد برکت و روزهای پر از جشن و شادی است .
- غذاهایی که برای شام شب یلدا تهیه می شود، مطابق با شهر و منطقه و یا سلیقه شخصی، گوناگون هستند. بعضی از آنها عبارت است از: آش انار که مناسب شب های سرد زمستان است. مرغ ناردونی که خوش طعم است و سریع و راحت تهیه می شود. کوفته انار، که بسیار خوش طعم و مقوی و مجلسی است. سبزی پلو با ماهی که ساده و سریع تهیه می شود و مرصع پلو که غدای مجلسی، سنتی و خاص ایرانی است. در شب یلدا سعی می کنیم سفره پر برکتی داشته باشیم.
خوراکی شب یلدا نماد چیست؟
خوراکی‌های شب یلدا در فرهنگ ایرانی نمادهای مختلفی دارند که به شرح زیر است:
انار: انار نماد برکت، شادی، زایش و نو شدن است. رنگ قرمز انار، یادآور خورشید و نمادی از روشنایی و گرما است. همچنین، دانه‌های انار که به تعداد زیاد هستند، نماد باروری و نعمت است.
هندوانه: هندوانه نماد فراوانی، سرزندگی و شادابی است. رنگ قرمز هندوانه، یادآور خورشید و نمادی از روشنایی و گرما است. همچنین، آب فراوان هندوانه، نمادی از طراوت و تندرستی است.
آجیل: آجیل نماد فراوانی، برکت و سلامتی است. انواع آجیل، حاوی مواد مغذی مختلف هستند که برای سلامتی مفید هستند.
میوه‌های فصل: میوه‌های فصل، نماد تازگی، طراوت و شادابی هستند.
لبو: لبو نماد عشق و محبت است. رنگ قرمز لبو، یادآور خورشید و نمادی از روشنایی و گرما است. همچنین، طعم شیرین لبو، نمادی از شیرینی زندگی است.
کدو حلوایی: کدو حلوایی نماد خورشید و نور است. رنگ نارنجی کدو حلوایی، یادآور خورشید و نمادی از روشنایی و گرما است. همچنین، شکل کدو حلوایی، نمادی از خورشید است.
علاوه بر این خوراکی‌ها، برخی از خوراکی‌های دیگر نیز در سفره شب یلدا وجود دارند که نمادهای مختلفی دارند. به عنوان مثال، سیب نماد زیبایی و عشق، خرما نماد برکت و نعمت، و شیرینی‌های مختلف نماد شیرینی زندگی هستند.
خوردن این خوراکی‌ها در شب یلدا، علاوه بر اینکه لذت بخش است، نمادی از باورها و اعتقادات ایرانیان در این شب طولانی است.
نتیجه گیری
در زمان های گذشته به شب یلدا شب زایش خورشید می گفتند. چون معتقد بودند که بعد از شب آخر پاییز خورشید با قدرت بیشتری طلوع می کند و آن شب را شب تولد دوباره خورشید می دانستند. در دوران اوستایی نام« خرم روز» را برای شب یلدا به کار می بردند. قدیم در دور کرسی می نشستند و قدیم تر از آن دور آتش جمع می شدند و اکنون کنار بخاری ها کنار خانواده و مهمان ها این روز باستانی را جشن می گیریم. و چند بیتی شعر از بزرگان اهل هنر می خوانیم و فال حافظ می گیریم. از خوراکی ها و تنقلات شب یلدا لذت برده ویک شب به یاد ماندنی برای خود و دیگران می سازیم.
سوالات متداول
چرا به شب یلدا شب چله هم می گویند؟
به دلیل این که شب یلدا همزمان با آغاز چله بزرگ زمستانی است، آن را شب چله می نامند. منظور از این چله، 40 روز است که آغاز سرمای زمستانی می باشد. به همین خاطر جشن های دیگری هم برگزار می شده است. مثلا 40 روز بعد از یلدا، جشن سده بر پا می شده است. از اول دی تا 10 بهمن چله بزرگ و از 10 بهمن تا 20 اسفند هم چله کوچک است.
چرا شب یلدا دور هم جمع می شویم؟
اگر راز شب یلدا را در کمک رساندن به نیرو های خیر بدانیم، جمع شدن افراد خانواده دور هم و استفاده از تنقلات شب چله و غذای شب یلدا باعث بیشتر شدن این نیرو می شده است، اما اگر به رسم ایرانی ها دقت کنیم، همیشه کار دسته جمعی و دورهمی به بهانه جشن و آداب جمعی، برای شریک شدن در شادی و کار، افراد خانواده و حتی مردم شهر را دور هم جمع می کردند.
